مشاوره

این ماه را ماه آگاهی از سلامت روان نام‌گذاری کرده‌اند تا هر روز افراد بیشتری در مورد اهمیت سلامت روان آگاه شوند و باور کنند که بهتر است سکوت خود را بشکنند و با افزایش آگاهی و درک در مورد سلامت روان، خود را از شر باورهای غلط برهانند.

کمک خواستن در مورد سلامت روان نشانۀ قدرت افراد است نه ضعف آنها.

سلامت روان نیز به اندازۀ سلامت جسم مهم است اما خیلی اوقات نادیده گرفته و بدون درمان رها می‌شود. برخی از نکات خیلی مهم که باید در مورد سلامت روان بدانید:

• مشکلات مربوط به سلامت روان بسیار شایع‌اند: آیا می‌دانستید که هر سال از هر ۵ فرد بزرگسال یک نفر درگیر مشکلات سلامت روان می‌شود؟ یعنی خیلی شایع‌تر از چیزی که تصور می‌شود، افراد در هر سن و با هر پیشینه‌ای با مسائل سلامت روان دست و پنجه نرم می‌کنند.
• کمک خواستن زشت نیست: کمک خواستن در مورد سلامت روان نشانۀ قدرت افراد است نه ضعف آنها. چه از روان درمانگرهای معتبر کمک بگیرید چه با اورژانس اجتماعی تماس بگیرد در هر صورت مطمئن باشید که افراد متخصص زیادی برای کمک به شرایط شما وجود دارند.
• خودمراقبتی یک امر ضروری است: مراقبت از سلامت ذهن و روان درست به اندازۀ مراقبت از سلامت جسمی اهمیت دارد. با یادگیری و انجام فعالیت‌هایی مثل ورزش منظم، ذهن آگاهی، تفریحات و سرگرمی‌های نشاط ‌آور و گذران وقت با دوستان و خانواده می‌توانید از سلامت روان خود مراقبت کنید.
• از یکدیگر حمایت کنید: در کنار افرادی که با مشکلات سلامت روان دست و پنجه نرم می‌کنند بمانید. بدون قضاوت به صحبت‌هایشان گوش دهید، حمایت‌تان را ابراز کنید و منابع، درمانگران یا راه‌های مطمئنی را که می‌تواند به آنها کمک معرفی کنید.
• باورهای غلط را دور بریزید: باورهای غلط و برخی از تبعیض‌های اجتماعی در مواجهه با بیماری‌های حوزۀ سلامت روان باعث می‌شوند افراد برای حل مشکلات مربوط به سلامت روان خود اقدامی نکنند و کمک نگیرند. مبارزه در برابر کلیشه‌ها، آگاه‌سازی دیگران و ایجاد جامعه‌ای که درک و حمایت بیشتری از خود نشان می‌دهد به یک تصمیم و ارادۀ جمعی بسیار جدی نیاز دارد.

در آخر اینکه، تیم دیگرگون به خوبی آگاه است که موانع مختلفی در برابر درخواست کمک از سوی افراد درگیر با مسائل سلامت روان وجود دارد، مثل باورهای رایج نادرست. با این همه تمام تلاش مشاوران و کارشناسان دیگرگون این است که با کمک روانشناسی دانش محور بتواند بهترین حمایت و کمک را به مراجعه کنندگان خود ارائه کند، فقط کافیست که موانع را کنار بزنید و کمک بخواهید.

شبکه‌های اجتماعی نمی‌توانند نقش مشاوره زناشویی را ایفا کنند هرچند این روزها اکثر افراد برای مشکلاتشان به محتوای این شبکه‌ها استناد می‌کنند.

شبکه‌های اجتماعی عاشق ساده‌سازی افراطی روابط زناشویی در قالب برچسب‌هایی مثل خط قرمز (red flag) یا گسلایت (gaslight) هستند. در دنیای واقعی بسیاری از زوجین در سنین مختلف ادامۀ همین برچسب‌ها را در جلسات مشاوره زناشویی حضوری پیگیری می‌کنند. جملۀ «تمامی بار عاطفی رابطه بر دوش من است» یا «همسرم احساسات من را گسلایت می‌کند». از زبان خانم‌های مراجع بیشتر به گوش می‌رسد و البته آقایان هم از آن استفاده می‌کنند. با اینکه میزان خشم و درماندگی زوجین را می‌شود با شنیدن چنین جملاتی متوجه شد اما در حقیقت این عبارات باعث شکل‌گیری فاصله‌ای عمیق بین دنیای زنان و مردان می‌شوند.

ویدیوهای ساخته شده در فضای مجازی به مردم یک خط‌کش برای سنجش روابط می‌دهند. اینکه بفهمیم دیگران نیز ممکن است همان مشکلات ما را در روابط‌شان تجربه کنند به احساسات‌مان اعتبار می‌دهد؛ اما به گفتۀ کارشناسان، برچسب «خط قرمز» زدن به برخی از رفتارهای خاص می‌تواند نتیجۀ معکوس داشته باشد. بسیاری از ویدیوها و محتواهایی که دربارۀ روابط زوجین ساخته می‌شوند، برخی از رفتارها را که ممکن است به طور معمول در روابط دیده شوند، سمی یا آزارگرانه معرفی می‌کنند. هرچند بسیاری از این محتواها می‌توانند به ترک روابط آزارگرانه کمک کنند اما در حال حاضر می‌توان گفت که مقیاس و استانداردهای‌شان بسیار بالاتر از واقعیت و تا حدودی غیر واقع گرایانه است. به علاوه، استفاده از ادبیات شبکه‌های اجتماعی در مورد روابط ممکن است منجر به مکالمه‌های مخرب شود.

شبکه‌های اجتماعی می‌توانند احساس زوجین به رابطه‌شان را تحریف کنند

رسانه‌ها همیشه سعی داشته‌اند که نشانگرهای یک رابطۀ «خوب» را از طریق ستون‌های مشاوره در مجلات و کتاب‌های خودآموز تعریف کنند. در شبکه‌های اجتماعی، هر شخص با یک گوشی هوشمند، صرف‌نظر از تخصصش، می‌تواند مشاوره‌های خوبی بفروشد، بدون اینکه نگران مدارک و اطلاعات لازم برای اثبات ادعاهایش باشد. در سال‌های اخیر، ویدیوهایی که به موضوعاتی مثل باز ذهنی، red flags و گسلایت اشاره داشته‌اند بی رویه رشد کرده‌اند.

الگوریتم‌های شبکه‌های مجازی محتوایی را بیشتر به کاربران خود نشان می‌دهند که کاربر پیش‌تر به محتوایی مشابه آن واکنش نشان داده باشد. اگر نسبت به یک پست در اینستاگرام یا تیک‌تاک دربارۀ همسر خودشیفته، واکنش نشان دهید، فید حساب کاربری شما با کلیپ‌هایی پر می‌شود که از همین زاویه به رابطه نگاه می‌کنند. در اصل فقط پست‌هایی به شما نمایش داده می‌شود که این موضوع را تأیید و پررنگ می‌کنند. بعد از آن سیلابی از محتوا که همگی دربارۀ سواستفاده‌گر بودن همسرتان است به سمت‌تان جاری می‌شود و به مرور شما را متقاعد می‌کند که این واقعیت زندگی شماست؛ چیزی که بدون حجوم چنین محتوایی شاید ممکن نبود در مورد خود و شریک زندگی‌تان تصور کنید.

در چنین شرایطی ما نمی‌توانیم در مقابل هر گونه خطایی از سمت همسر خود احساس همدلی داشته باشیم و در نتیجه بخشش برای‌مان بسیار دشوار می‌شود. اصلاً چطور می‌شود نسبت به شریک زندگی خود احساس شفقت داشته باشیم وقتی زیر سیلابی از محتوایی غرق شده‌ایم که بر آزارگری او و مظلومیت ما مهر تأیید زده است؟

این شیوه ممکن است افراد را به سمت تصمیماتی ببرد که بعداً باعث حسرت‌شان شود: توهین و تحقیر طرفین حین بگومگو، خشونت‌های منفعلانه یا حتی خیانت یا جدایی.

ایزابل مورلی، یک روانشناس بالینی، در این باره می‌گوید: به جایی اینکه همسر خود را در نقش شرور داستان بگذارید، به دفعاتی فکر کنید که خودتان در زندگی مرتکب خطایی شده‌اید. دوست داشتید در آن شرایط با شما چگونه رفتار می‌شد؟ شاید همسر شما نیز به همان رفتار نیاز داشته باشد.

بسیاری از پست‌ها در شبکه‌های اجتماعی نگاه سیاه و سفیدی به روابط زناشویی دارند در حالیکه در واقعیت روابط بسیار پیچیده‌تر از این هستند. به اعتقاد مورلی، آدمهای خوب در روابط خوب ممکن است خیلی ضعیف عمل کنند. حتی شاید رفتارهایی از آنها سر بزند که ما آن را سواستفادۀ احساسی می‌دانیم. اما یک رابطۀ آزارگرانه رابطه‌ایست که در آن چرخه‌ای از رفتارهای آزارگرانه یا الگویی از اینگونه رفتارها به شکل تکراری بارها اتفاق می‌افتد. افراد ممکن است یک رفتار اشتباه را گاهی مرتکب شوند اما این امر آنها را به یک آزارگر تبدیل نمی‌کند؛ واقعیتی که شبکه‌های اجتماعی بیشتر اوقات نادیده می‌گیرند.

به گفتۀ خانم مورلی خیلی مهم است که افراد انتظارشان از روابط زناشویی را مشخص کنند و بپذیرند که ممکن است در طول زندگی دوره‌هایی از ناخرسندی‌ها را تجربه کنند. وقتی در حال جنگید، آگاه باشید که این بهترین حال‌تان نیست، عذرخواهی کنید و به تغییر شرایط در آینده متعهد باشید. همۀ آدم‌ها گاهی رفتارهای به زعم شبکه‌های اجتماعی قرمز، خاکستری یا سبز دارند و علی‌رغم همۀ اینها می‌توانند روابط عالی با همسرانشان داشته باشند. مهم این است که آگاه باشید که قرار نیست یک طرف رابطه کاملاً با توقعات شما جور باشد، تنها قرار است حاضر باشد تا به همراه شما در روند بهبود رابطه، حل مشکلات و رشد مشارکت کند.

بررسی اهمیت تعهد در رابطۀ زناشویی

چطور از محتوای شبکه‌های اجتماعی دربارۀ روابط بهترین نتیجه را بگیریم؟

پست‌های مرتبط با روابط زوجین در رسانه‌های اجتماعی می‌توانند مبنایی برای درک و گفتگوهای سازنده باشند. صحنه‌هایی که در محتوای آنلاین نشان داده می‌شوند، به رسیدن به یک زبان مشترک در بحث‌های مربوط به رابطه کمک می‌کنند. (هرچند بسیاری از متخصصین دربارۀ استفاده از برخی از اصطلاحات باب شده در این فضا مثل گسلایت کردن هشدار می‌دهند و از مراجعان خود می‌خواهند به جای استفاده از این گونه برچسب‌ها، احساسات خود را با دقت توصیف کنند). ونسا مارین یک کارشناس مشاوره زناشویی و سکس تراپیست، می‌گوید: هر چه بیشتر راه‌هایی برای آغاز این نوع گفتگوها داشته باشیم، هر چه بیشتر داده در دسترس باشد، هر چه بیشتر زوجین گفتگوهای بین خود را مشاهده می‌کنند، بهتر است.

پیش از اینکه بحث دربارۀ موضوعی که به تازگی در رسانه‌های اجتماعی دیده‌اید را با همسر خود آغاز کنید، یا پیش از آنکه این نوع کلیپ‌ها را منفعلانه برای او بفرستید، چند لحظه‌ای تأمل کنید که اصلاً چرا فکر می‌کنید این محتوا بازتابی از وضعیت شماست. این محتوا چه احساسی را در شما بیدار کرده است؟ فکر می‌کنید کدام ویژگی رابطۀ شما در این کلیپ برجسته شده است؟

اطمینان حاصل کنید که هر چیزی که می‌خوانید یا تماشا می‌کنید از منبعی قابل اعتماد می‌آید، مانند یک منبع خبری معتبر یا سازمان روانشناسی مورد اعتماد، یک مطالعۀ موردی علمی، یا یک مشاوره زناشویی با مجوز رسمی. اگرچه افرادی که ویدیو یا پادکست تولید می‌کنند به نظر خیلی موجه می‌رسند اما ممکن است کوچک‌ترین دانشی دربارۀ روانشناسی و مشاوره زناشویی نداشته باشند.

بعد از اینکه همۀ این سوالات را از خود پرسیدید، ببینید هنوز هم دوست دارید آن محتوا را با همسر خود به اشتراک بگذارید یا خیر. با این وجود، اگر موضوعی در رابطۀ شما وجود دارد که ترجیح می‌دهید تغییرش دهید شاید بخواهید در موردش با همسر خود صحبت کنید. مسئولیت بر داشتن اولین قدم بر عهدۀ شخصی است که دوست دارد چیزی را در رابطه تغییر دهد. اگر مسئله‌ای باعث آزار شما می‌شود، صحبت کردن در مورد آن با همسرتان به معنی این نیست که بار عاطفی رابطه به تمامی بر دوش شماست، بلکه یعنی شما برای احساس خود ارزش قائلید و از آن دفاع می‌کنید.

اهداف خود را از بحث با همسرتان مشخص کنید

پیش از شروع مکالمه، سه هدفی را که قصد دارید در بحث با همسرتان به آن دست یابید بنویسید. آیا به دنبال تغییری در رفتار او هستید؟ آیا می‌خواهید که از سمت او تأیید شوید؟ آیا می‌خواهید از شما عذرخواهی شود؟ و سپس بحث را از اینجا شروع کنید: «چیزی به ذهنم رسیده که دوست دارم با تو در میان بگذارم. به تازگی ویدیویی دیدم که به نظرم به مسائل ما مربوط می‌شود. دلم می‌خواهد نظر تو را هم بدانم»

اگر همسرتان مایل به تماشای آن نبود برایش توضیح دهید که چرا به نظر خودتان ویدیوی مفیدی بوده. حالا این هر دوی شما هستید که تصمیم می‌گیرید بحث را چطور پیش ببرید: چرا همسرتان تمایلی به تغییر مورد نظر شما ندارد؟ برای درست کردنش چه کاری میتوان انجام داد؟

سعی کنید این مکالمه را با ذهنی باز و پذیرا انجام دهید.

با این وجود اگر فکر می‌کنید صحبت در مورد محتوایی که در شبکه‌های مجازی دیده‌اید با همسرتان احتمال دارد به شما از نظر روانی یا جسمی آسیبی برساند، از یک مشاوره زناشویی یا روان درمانگر کمک بگیرید.

پست مورد نظر را به مشاور زناشویی، روانشناس یا زوج درمانگر خود نشان دهید و با او دربارۀ احساساتی که در ارتباط با آن پست تجربه می‌کنید صحبت کنید.

حرف آخر اینکه

گاهی لازم است یک جوراب کثیف روی زمین، یک جوراب کثیف روی زمین باقی بماند و تبدیل به باز ذهنی و عاطفی نشود.

اصطلاح اختلال وسواس فکری-عملی معمولاً تصویر افرادی بیش از اندازه تمیز، منظم یا جزئی‌نگر را به ذهن متبادر می‌کند. اما این توصیف‌ها خیلی دقیق و حتی درست نیستند، چون به مرور تبدیل به برچسب یا استیگما می‌شوند و شرایط فردی که دچار وسواس فکری-عملی است و خود با علائم مزمن و ناتوان‌کنندۀ بیماری‌اش دست و پنجه نرم می‌کند وخیم‌تر می‌سازند. این یادداشت به این موضوع مهم و شرمی که ممکن است افراد مبتلا به OCD در زندگی خود احساس کنند پرداخته است.

دکتر اگنس سیمون، یکی از روانپزشکان هیئت روانپزشکی نوجوانان آمریکا عضو کمیتۀ مدیریت و عملیات برای انجمن روانپزشکی نوجوانان آمریکا از تجربۀ خودش در درمان نوجوانی به نام تینا گفته که از اختلال وسواس فکری-عملی رنج می‌برده است. تینا افکار خودکشی داشته و به همین علت در بیمارستان بستری بوده. کم حرف، گوشه‌گیر و ترسو بوده و به سوالات به ندرت پاسخ می‌داده. دکتر اگنس در معاینات خود متوجه احساس شرم در تینا می‌شود.
تینا به شکل وسواسی نگران آسیب رساندن به برادرش بوده و مدام از او می‌پرسیده که حالش خوب است یا نه. در نهایت از ترس اینکه مبادا واقعاً به برادرش آسیب زند از او دور و دورتر شده بود.

بعد از اینکه تینا تشخیص بیماری وسواس فکری-عملی گرفت (OCD) رفتارش به تدریج بهتر شد چون فهمید که احساس شرمی که از احتمال صدمه زدن به برادرش تجربه می‌کند، در مورد مبتلایان به OCD خیلی هم غیر معمول نیست. نتایج مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۲ که در مجله بریتانیایی روان‌شناسی بالینی منتشر شد، ارتباط معنی‌داری را بین شدت OCD و احساس شرم نشان می‌دهد.

در این مطالعه تأکید شده است که احساس شرم را می‌توان با برچسب «عجیب و بی معنی» بودن در مورد رفتارهای بیش از اندازه تکراری در بیماران مبتلا به OCD ایجاد کرد. به همین دلیل افرادی که اختلال وسواس شدیدتری دارند سطح بالاتری از شرم را تجربه می‌کنند.
حس شرم می‌تواند وضعیتی ناتوان کننده ایجاد کند و تجربۀ مداوم این احساس چرخۀ ناامیدی را تغذیه می‌کند. شرم یک احساس است، مانند غم و اندوه، و درک اینکه چرا بیمار این احساس را دارد، برای ایجاد مسیر درمانی مناسب بسیار مهم است. افرادی که درگیر اختلال وسواس فکری-عملی هستند باید بفهمند که بیماری یا اختلال‌شان هویت آن‌ها را تعریف نمی‌کند و مهم‌تر از آن، اینکه می‌توانند با کمک مشاور یا روان‌درمانگر و فراگیری آموزش‌های لازم محرک‌های خاص خودشان را تشخیص و افکار وسواسی خود را تغییر دهند.

شرم موانع مهمی برای بیماران مبتلا به OCD ایجاد می‌کند، از ناتوانی در جستجو برای مراقبت‌های اولیه تا بحث آشکار درباره تجربیات‌شان. بنابراین، تشخیص احساس شرم در افراد با علائم OCD و رفع آن از طریق روانی درمان و آموزش برای پزشکان ضروری است. بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی می‌توانند با حمایت و پذیرش توانمند شوند و از شرم ناتوان کننده‌ای که تجربه می‌کنند رهایی یابند. این کار باعث می‌شود که سریع‌تر به سمت شفا و بهبودی قدم بردارند.

منبع: psychiatrictimes

تیم چیروک سال ۱۳۹۸ با همکاری کارشناسان زبده و مجرب در زمینه‌های روان‌درمانی، روانپزشکی، مشاوره و آموزش، تشکیل شد و از آن زمان تا کنون عالی‌ترین خدمات روان‌شناسی و مشاوره در ایران را ارائه داده‌ است. تیم چیروک از امروز کار خود را با عنوان و برندی جدید به نام “دیگرگون” ادامه خواهد داد.

ما همچنان متعهدیم که جز با روش‌های مستدل علمی و متناسب با ارزش‌های بومی، به سراغ ساحت پیچیده و پرپیچ و خم روان نرویم. این اصل و ارزش اصلی تیم ماست که با به کارگیری روان‌شناسی مبتنی بر علم و داده و همچنین استفاده از به روزترین روش‌های مشاوره و روان درمانی دنیا، مسیر آرامشی پایدار را به مراجعان خود نشان دهیم.

برای تغییر عنوان مرکز مشاوره و روانشناسی چیروک به «دیگرگون» دلایلی داشتیم:

1. واژۀ دیگرگون معنای مثبت تحول را القا می‌کند و مستلزم تغییر برای بهتر شدن، رشد شخصی و بهبود است که به خوبی با اهداف خدمات روانشناختی همسو است.
2. واژۀ‌ دیگرگون با سهولت بیشتری در ذهن افراد می‌ماند، به راحتی قابل یادآوری است و می‌تواند اثری ماندگار ایجاد کند. مراجعین بیشتر احتمال دارد برندی را به یاد بیاورند که پیام قدرتمندی در مورد تغییر منتقل می‌کند.
3. دیگرگون یک اصطلاح چندکاربرده است که می‌تواند در جنبه‌های مختلف خدمات روانشناختی مانند رشد فردی، خودسازی، تغییر رفتار، بهزیستی هیجانی و رفاه کلی به کار رود.
4. دیگرگون به مراجعین یادآوری می‌کند که با استفاده از خدمات کلینیک، ظرفیت تغییر زندگی خود و غلبه بر موانع را دارند.

و در نهایت، دلیل ما از انتخاب “دیگرگون” این است که تصمیم گرفته‌ایم در ادامۀ مسیر خود دیگرگون دیدن، شنیدن و فهمیدن را نیز در کنار هدف اصلی خود دنبال کنیم و با به کارگیری راهکارهای علمی و آزموده شده، زندگی مراجعین خود را دیگرگون کنیم.