پرخاشگری

گیاهخواری چند روش دارد:
۱- خام‌گیاهخواری به دور از هر خوراک، با ریشه‌ی جانوری
۲- گیاهخواری با خوردن فرآورده‌های لبنی و تخم مرغ و ماهی
۳- گیاهخواری به دور از هر خوراک، با ریشه‌ی جانوری

چگونه گیاهخواری می‌تواند روی سیستم اعصاب انسان اثر بگذارد؟
در گیاهخواری پخته، بدون فرآورده های لبنی و ماهی و تخم مرغ، چند ماده‌ی مغذی مانند آهن و کلسیم به کندی جذب می‌شوند و یا از جذب مواد مغذی مانند ویتامین B12 جلوگیری می‌شود.

نکته: ویتامین B12 برای جذب آهن و سازوکار گویچه‌های سرخ، ضروری است و بدون آن کم‌خونی مرگبار پیش می‌آید.

از آغاز کم‌خونی کشنده تا رسیدن به گورستان چندین گام وجود دارد:
سرگیجه، سردرد، ماهیچه‌های دردناک ،خستگی پایان‌ناپذیر، تار دیدن، خواب‌آلودگی روزانه، بی‌خوابی شبانه، عفونت‌های پی‌درپی، به ویژه در گلو و دستگاه ادراری، برهم‌ خوردن پایداری در ایستادن، زودرنجی، خشم، بی‌تابی، سرخی زبان، طپش قلب، دلشوره‌ی بی‌امان، تردید در تصمیم‌گیری و توهم، ناتوانی در تشخیص واقعیت از خیال، سختی در تنفس، فراموشی، آشفتگی در گوارش، تحلیل ماهیچه‌ها، اغما و مرگ! این وضعیت در اقشار بسیار فقیر و در گرسنگی‌های مزمن روی می‌دهد، اما در میان گیاهخواران فراوان دیده می‌شد تا اینکه مکمل‌های درمان سوءتغذیه گیاهخواری رسیدند. این مکمل‌ها شامل موادی مغذی هستند که انسان در نبود مواد غذایی حیوانی نمی‌تواند بسازد. مانند ویتامین B12، و آهن، کلسیم و چربی‌های ضروری که در گیاهخواری نمی‌توان دریافت کرد.

اما نکته‌ی فریبنده‌ی این مکمل‌ها چیست؟

ویتامین B12 از بدن جانوران به دست می‌آید. زیرا گیاهان نمی‌توانند این ویتامین را بسازند. دیگر جاندارانی که می‌توانند ویتامین B12 را بسازند، همان باکتری‌ها و قارچ‌ها هستند، که هیچ یک گیاه نیستند. بخش بزرگ این ویتامین تا ۹۰٪ از جگر ماهی‌ها، گاوها و مرغ‌ها بدست می‌آید. چنین به نظر می‌رسد، دوستداران گیاهخواری که از کشته شدن جانوران رنج می‌برند، از کاربرد کالاهای ساخته شده از بدن حیوانات ابداً دل‌آزرده نیستند، هر چند که محصول کشتارهای گسترده و بیرحمانه باشند.

دیگر مکمل‌ها برای پوشش پیامدهای ناخوشایند گیاهخواری ویتامین D3 ,A ,Omega-3 ,EPA ,DHA هستند.

دو نوع امگا۳، به نام‌های EPA و DHA هستند که از ماهی‌ها بدست می‌آیند. این چربی‌های ضروری باید از راه خوراکی به بدن انسان برسند و نبودشان فرد را بیمار می‌کند، اعصاب تحلیل می‌روند، فرد دچار آشوب روانی، بدخوابی، خشم، پرخاشگری، تشخیص نادرست، توهم و جابجایی داده‌ها، و در پایان استدلال غیرمنطقی می‌شود.

ویتامین D3 تا ۹۰ ٪ منبع حیوانی دارد، اما ساختار گیاهی ویتامین D2 بایستی تبدیل به D3 شود تا توانایی جذب و درگیر شدن به سیستم گذاشت و برداشت کلسیم را به دست آورد. این نوع گیاهی چیزی در حد ۱۰٪ کالاهای بازار را در بر می‌گیرد.

ویتامین A محلول در چربی است، با توجه به اینکه که پیش‌ساز گیاهی ویتامین A می‌تواند از گیاهان فراهم شود، کمتر پیش می‌آید که گیاهخوار را دچار کمبود کند. اما در کسانی که نمی‌خواهند چربی مصرف کنند، این کمبود می‌تواند منجر به آشفتگی عصبی و شب‌کوری شود. نیاز هست بگویم که پیش‌ساز ویتامین A در گیاهان هست نه خود ویتامین A. پیش‌ساز ویتامین A بدون چربی، توان فعال شدن را نداشته و نمی‌تواند به ساختار ویتامین A در آید.

دو نگرش است که به گیاهخوار شدن انجامیده است:

نخست، دلسوزی برای جاندارانی که به خاطر خوراک برای انسان کشته می‌شوند و از دید آن‌ها چنین کاری بی‌رحمانه است.

دومین دلیل، اعتراض به آسیب‌های گوشتخواری به زیستگاه و کره‌‌‌ی زمین است. این نوع از گیاهخواران می‌گویند که در گاوداری‌های صنعتی، رفتارهای جنایتکارانه‌ای نسبت به گاوها و مرغ‌ها انجام می‌شوند. اما توجهی ندارند که مکمل‌ها هم، در شرایط بهتری ساخته نمی‌شوند. چندین تن ماهی کشته می‌شوند تا امگا۳ از جگر و پیکر آن‌ها استخراج شود. چندین تن مرغ کشته می‌شوند تا از جگر آن‌ها ویتامین B12 و یا آهن به دست آورند. و آنچه که این گروه از گیاهخواران می‌خورند، از کارخانه‌هایی هستند که خودشان آلاینده‌ی زیستگاه و زمین هستند.‌ از این گذشته، کشتزارهای صنعتی و انبوه کودهای شیمیایی صدها بار بیشتر به زیستگاه و زمین آسیب می‌رسانند.

درباره‌ی دلسوزهای مرگ جانداران باید گفت که مشکل آنان بیشتر به دیدن نمایش مرگ و بریدن سر جانور باز می‌گردد و اگر ندانند که این کپسول‌های ژله‌ای با چگونه موادی پر شده‌اند، برایشان اهمیتی ندارد که چند هزار جانور کشته شده تا آن‌ها بتوانند ویتامین B12 مصرف کنند. و به خاطر کمبود گوشت در برنامه‌ی غذایی‌شان، دچار توهم، پریشانی روانی، آشفتگی رفتاری و کم‌خونی مرگبار نشوند.

در روش گیاهخواری همراه با تخم مرغ و فرآورده‌های لبنی، خوشبختانه فرد به هیچ یک از این پیامدهای ناخوشایند دچار نمی‌شود.

نکته: این گونه کم‌خونی می‌تواند در اثر آسیب به جدار طاق بالای معده هم پدید آید. هم‌چون در هلیکوباکتری پیلوری، یا قوز در ستون مهره‌ها و یا نقص آنزیمی.

گیسو شریفی، کارشناس تغذیه

خشم، یکی از واکنش‌های طبیعی همه‌ی ماست. خشم که بیشتر به عنوان یک هیجان منفی در نظر گرفته می‌شود، می‌تواند مناسب یا نامناسب بروز پیدا کند. اگر ابراز، به صورت نامناسب باشد، مشکل‌زا خواهد بود. آنچه که در مورد هیجان خشم، حائز اهمیت است، کنترل و مدیریت آن می‌باشد، زیرا عدم کنترل آن باعث ایجاد یک عادت رفتاری خواهد شد که در آینده آسیب‌های زیادی را ایجاد می‌کند.

یکی از مراحل رشد در کودکان مهار رفتار پرخاشگرانه است. این رفتار، در سنین نوباوگی بوجود می‌آید و در مراحل مختلف پیشرفت می‌کند. کودک توانایی کنترل و مهار خشم خود را به طور کامل ندارد. عوامل و موقعیت‌هایی مانند: گرسنگی، تشنگی، خستگی، ناامیدی و یا هر نوع احساس دیگری می‌تواند کودک را در معرض واکنش خشم قرار دهد. به دلیل آنکه کودکان نمی‌توانند مانند بزرگسالان، محیط اطراف خود را شناسایی کرده و با آن ارتباط برقرار کنند، و از سوی دیگر، توانایی بیان احساساتی که تجربه می‌کنند، مانند خستگی، ناامیدی و… را ندارند، تمامی آن‌ها را با واکنش خشم نشان می‌دهند، همچنین، مفاهیمی از جمله ترس، غم، احساس گناه، خجالت و… شاید باعث رفتار پرخاشگرانه در کودک شود. حال این واکنش می‌تواند برخورد فیزیکی و دعوا با والدین یا همسالان خود باشد یا در بازی‌ها و بر سر اسباب‌بازی ها خالی شود.

در کودکان، کنترل و مهار هیجان خشم مسئله‌ی بسیار مهمی است که باید به شیوه های درست آموزش داده شود تا از آسیب‌های روانی احتمالی آن در آینده، جلوگیری شود. اولین و مهمترین افراد برای آموزش کودک، والدین هستند. کودکان از والدین خود، بیشترین یادگیری رفتاری را دارند. بنابراین، یادگیری مهارت‌های گفتگو با فرزندان توسط والدین، اهمیت بسیار زیادی دارد.

پیشنهادهای راهبردی برای کنترل خشم کودکان:

۱- به کودک مفاهیم احساس و رفتار را آموزش دهید. و انواع احساساتی که تجربه می‌کنند را نام‌گذاری کنید. برای مثال، هنگام عصبانیت به او یاد دهید که این هیجان او خشم، نام دارد.

۲- در هنگام خشم کودک، والد یا والدین باید آرام و مسلط به خود باشند. اگر کودک، شما را ناتوان در کنترل هیجانات خود و رفتارهایتان ببیند، آن را یادگیری و تکرار خواهد کرد.

۳- در خانه برای رفتارها قانون‌گذاری کنید، قوانین نانوشته بسیار تاثیرگذارتر است. در همه‌ی خانواده‌ها، برای رفتارهای شایسته و ناپسند قوانینی وجود دارد. مثلاً، داد و بیداد کردن و به هم کوبیدن در و… جزو رفتارهای ناپسند، و سلام دادن، کمک کردن در چیدن سفره و… رفتارهای پسندیده محسوب می‌شوند. کودکان باید با عواقب رفتارهای مختلف‌شان آشنا شوند. پاداش در کودک می‌تواند رفتار او را بهبود بخشد و با گذشت زمان می‌آموزد که چه نوع رفتاری باعث تشویق و عدم تشویق او می‌شود.

۴- مهارت‌های ساده در کنترل خشم: مثلا وقتی که کودک پرخاشگری می‌کند، به جای گفتن جملات امری مانند داد نزن، اینکارو نکن و… با زبان نرم به او یاد دهید که درباره‌ی آن موقعیت و رفتارهای مختلفی که می‌تواند داشته باشد، صحبت کند. لازم است کودکان یاد بگیرند که از بین انواع واکنش‌ها می‌توان عکس‌العملی را که بهتر است، انتخاب کند. حتی می‌تواند رفتارهای بی‌ارتباط با موقعیت را از خود نشان دهد، مثلاً عطری را ببوید، گلدانی را آب دهد و… .

۵- بازی: موثرترین روش برای کنترل خشم در کودکان، بازی‌درمانی است. مثلاً به کودک بیاموزیم هنگام عصبانیت یک برگه را فقط خط‌خطی کند، یا توپ را بارها به دیوار پرتاب کند.

نکته پایانی اینکه کنترل خشم مسئله‌ی ساده‌ای نیست. همانطور که گفته شد خشم یک واکنش طبیعی در موقعیت‌های پیش‌آمده است، آموزش کنترل خشم به کودکان می‌تواند کمک کند که با احساسات‌شان راحت‌تر کنار آمده و آن‌ها را کنترل کنند. اگر خشم در کودک غیرقابل کنترل و مهارنشدنی باشد، نیاز به کمک‌های حرفه‌ای و مشاوره‌های کودک است، که والدین باید در جهت آن اقدام کنند.

حنانه علی­‌محمدی

کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، مشاور کودک مرکز روانشناسی و مشاوره‌ی دیگرگون