چرا از رابطۀ دوستی بین حیوانات استقبال میکنیم؟
شبکه های اجتماعی مملو از داستانها و ویدیوهایی است که دوستی بین حیوانات را باهم به اشتراک میگذارند و اغلب میلیونها بازدید دارند. این محتواها معمولاً حیواناتی از گونههای مختلف را نشان میدهد که رابطهای دوستانه دارند.
احتمالاً شما هم چنین ویدیوهایی را دیده باشید. همین چند روز پیش خبری در مورد پیدا شدن الاغی اهلی به نام «دیزل» در میان یک گله گوزن وحشی حسابی وایرال شد.
چرا ما به عنوان مردم تا این اندازه از شنیدن این داستانها لذت میبریم؟ پاسخ به این سوال مستلزم آن است که برخی از جنبههای زیباتر طبیعت خود را بشناسیم.
حیوانات بخشی از وجود ما را منعکس میکنند
مشاهدۀ اینکه حیوانات از گونههای مختلف به خوبی با هم کنار میآیند، نه تنها دوست داشتنی است، بلکه میتواند به ما این احساس را بدهد که چیزهای مشترکی با گونههای دیگر داریم. این باعث میشود احساس کنیم که ارتباط بیشتری با سایر موجودات زندۀ روی زمین داریم. دههها تحقیق نشان داده است که ارتباط با طبیعت باعث احساس شادمانی در انسان میشود.
از طرفی، یک بررسی تحقیقاتی در سال ۲۰۲۲ نشان داده است که سازوکارهای مغزی حیوانات وقتی در تعامل با حیوانات دیگر هستند شبیه به سازوکارهای مغز انسان است. این به این معنیست که شاید حیواناتی که در تعامل اجتماعی هستند احساسات مشابهی با انسانهایی داشته باشند که در کنار دوستان یا عزیزان خویش هستند.
بنابراین، در حالی که بسیار سخت است که بدانیم این تجربۀ اجتماعی ذهنی برای حیوانات دیگر چگونه است (بالاخره آنها که نمیتوانند پرسشنامههای تحقیقاتی را پر کنند) به هر حال انسانها ترجیح میدهند تا این شباهت را باور کنند.
انسانها همکاری و شگفتیهای دلپذیر را دوست دارند
تکامل انسان به سمت لذت بردن از همکاری پیش رفته است، یکی از دلایلی که میتواند لذت بردن از تماشای همکاری بین گونههای مختلف جانوری را توضیح دهد. برخی از محققان معتقدند که غریزۀ ما برای همکاری حتی از غریزۀ ما برای رقابت قویتر است.
و البته یکی از دلایل اصلی که ممکن است توجه ما را به دوستیهای غیرمحتمل حیوانات جلب کند این است که در واقع این روابط بسیار بعید و شگفتآور هستند. در واقع این تعاملات تعجبآورند و تحقیقات بسیاری نشان داده است که انسان از غافلگیر شدن لذت می برد.
مغز ما به گونهای تکامل یافته است که در دستهبندی، حل مشکلات و یادگیری بسیار کارآمد است. بخشی از دلیل کارآمدی ما این است که برای جستجوی دانش جدید و زیر سوال بردن آنچه میدانیم انگیزه داریم. به عبارت دیگر، ذهن ما انگیزۀ زیادی برای کنجکاوی دارد.
برای آشنایی با دیدگاه تکاملی و مغز انسان میتوانید این مقالات را ببینید:
رابطۀ دوستی بین حیوانات در واقع چیز بسیار عجیبی است. ما به تجربه دریافتهایم که مثلاً «گربهها شکارچی پرندگان هستند»، بنابراین وقتی میبینیم که یک گربه و یک پرنده مانند دوستان قدیمی با هم کنار میآیند، این برداشت ما را از نحوۀ عملکرد دنیای طبیعی به چالش کشیده میشود.
دانشمندان علوم اعصاب به شواهدی دست یافتهاند که نشان میدهد، مغز انسان هنگام غافلگیری، مواد شیمیایی را ترشح میکند که مسئول هوشیاری و حساستر کردن ما نسبت به پاداش هستند. این واکنش عصبی شیمیایی است که باعث ایجاد حس خوشایندی در غافلگیریهای خوشایند میشود.
انسانهای شیفتۀ صلح و هماهنگی هستند
این ارتباطات ممکن است نمادی از چیزی باشد که بسیاری از مردم آرزوی آن را دارند: جهانی که در آن می توان تفاوتها را به نفع یک همزیستی مسالمت آمیز کنار گذاشت. همکاری بین گونهها باعث میشود که ما دیدگاه خوشبینانهای نسبت به آیندۀ بشریت پیدا کنیم.
شاید این فقط یک رویا باشد اما تماشای ویدیوهای زیبای حیوانات به ما کمک میکند احساس کنیم این رویا دست یافتنی است.